Cũng giống như Việt Nam, Canada cũng có hệ thống giáo dục bao gồm công lập ( public) và tư thục ( private). Đối với chương trình sau trung học, thì có ba loại hình tổ chức giáo dục được áp dụng đó là: Liberal Arts Institution, Public Institution, and Private Institution.
Liberal Arts InstitutionĐây là những trường cao đẳng/đại học giảng dạy tập trung chủ yếu về lĩnh vực nghệ thuật tự do, hoặc còn được gọi là “giáo dục khai phóng”. Khi nghe tới cụm từ “Liberal arts institution” nếu bạn lập tức nghĩ rằng đây là một trường học chỉ cung cấp các khóa học chủ yếu về nghệ thuật thì bạn hoàn toàn sai lầm rồi nhé.
Liberal Arts (Tạm dịch “Giáo dục khai phóng”) thiên về phát triển kiến thức nền tảng và các kỹ năng có thể thay đổi linh hoạt. Sinh viên Liberal Arts sẽ được tiếp xúc với nhiều môn học ở các lĩnh vực khác nhau, thay vì chỉ đào sâu vào một ngành cụ thể.“ Do đó, liberal arts có thể được hiểu là ngành học để đào luyện những kỹ năng tư duy và giúp cho người học có một kiến thức tổng quát rộng ở nhiều lĩnh vực khác nhau, trái ngược hoàn toàn với chương trình giảng dạy chuyên nghiệp, chương trình nghề và kỹ thuật. Ở Việt Nam chúng ta có một tấm gương thần đồng, Đỗ Nhật Nam đã theo học trường Pomona College, một trong những trường nổi tiếng về Liberal Arts nằm ở phía Tây Nam California.
Các trường trong loại hình giáo dục này có thể được tổ chức dưới dạng công lập hoặc tư nhân. Một số trường dạy về liberal arts nổi tiếng ở Canada không thể không nhắc đến Glendon College ở Toronto, St.Thomas University ở Fredericton, New Brunswick, University of Lethbridge ở Lethbridge, Alberta ; Quest University Canada ở Squamish, British Columbia.
Public InstitutionHình thức tổ chức này được gọi là tổ chức giáo dục công lập, và chiếm 80% số lượng học sinh theo học. Chính phủ tỉnh bang hoặc liên bang, hoặc các nhà tài trợ tư nhân đều góp phần quan trọng trong việc hỗ trợ kinh phí nhằm hỗ trợ duy trì và phát triển các cơ sở giáo dục công lập. Nếu như trung học phổ thông thầy cô sẽ không được quyền ra đề thi tốt nghiệp ( provincial exam), thì ở đây đề thi cuối kì hầu như không bị giám sát bởi chính phủ tỉnh bang. Mà thay vào đó, các đề thi sẽ do nhà trường đề ra.
Các trường Cao Đẳng/Đại Học công lập có chi phí học tập hợp lý hơn so với trường tư thục và cung cấp nhiều lựa chọn về bằng cấp cho bạn từ chương trình cao đẳng 2 năm, cử nhân, tiến sĩ hoặc chương trình sau tiến sĩ.
Ở Canada, có ba loại hình trường public ở Canada, và được phân bổ như sau:
-
Polytechnic/Technology: nếu bạn nào đang tìm kiếm trường học dạy thiên về giáo dục kỹ thuật, công nghệ và ứng dụng thực hành nhiều thì các trường có tên ending (đuôi) với chữ Polytechnic hoặc Technology. Ví dụ như Kwantlen Polytechnic University, Southern Alberta Institute of Technology Polytechnic, Saskatchewan Polytechnic, British Columbia Institute of Technology,..Một số trường không có ending tên như trên, nhưng vẫn được xếp trong danh sách các trường mạnh về kỹ thuật công nghệ, và thiết kế đồ họa như Seneca College, George Brown College,..
-
Teaching: đây là các trường tập trung giảng dạy về học thuật. Ví dụ như Lakehead University, Ryerson University,..
-
Research: đây là các trường đại học thiên về nghiên cứu, và chú trọng giảng dạy về một số ngành đặc thù như nghiên cứu về Health Science, hoặc School of Medicine.. Các trường này đầu vào sẽ khá là cạnh tranh, đòi hỏi học sinh phải tốt nghiệp từ 80% trở lên để được xét tuyển vào. Một số trường chỉ chấp nhận chuyển tiếp tín chỉ hoặc đồng ý cho bạn vào thẳng chuyên ngành với điều kiện bạn phải có bằng cử nhân ( bất cứ ngành nào), ví dụ điền hình là trường đại học University of British Columbia. Ngoài ra, còn một số trường nằm trong list research như University of Toronto, Mcgill University, University of Alberta, University of Waterloo, University of Manitoba,..
Private InstitutionHầu hết các tổ chức giáo dục dưới hình thức tư nhân không nhận hỗ trợ từ chính phủ tỉnh bang. Thay vào đó, họ nhận hỗ trợ thông qua các nguồn tài trợ tư nhân, trợ cấp nghiên cứu của giảng viên và học phí.
Đối với các trường Đại học Dân Lập, hầu hết đều sở hữu cơ sở vật chất tốt với đầy đủ trang thiết bị hiện đại nhằm phục vụ nhu cầu học tập của sinh viên. Đồng ý rằng trường nào cũng đều có giảng viên giỏi và tâm huyết, nhưng các trường tư thì việc kiểm soát chất lượng sẽ gắt gao hơn vì họ rất cần đảm bảo uy tín. Ngoài ra, các trường thường hợp tác với nhiều công ty, doanh nghiệp lớn cả về các ngành kỹ thuật lẫn xã hội. Điều này cũng nhằm giúp sinh viên có được môi trường thực tập tốt, cơ hội việc làm ổn định cho sinh viên sau khi tốt nghiệp. Tuy nhiên, khuyết điểm lớn nhất của các trường tư là học phí khá đắt đỏ.